kpt. Tadeusz Cygan „CZARNY"

(1914-1986)

Pseudonimy:  „Strzygniew", „Tadzik", „Tadzio", „Wiktor" , używał nazwisk Jerzy Zerski i Tadeusz Zaruski.

Urodzony 1 grudnia 1914r. w Grajowie k. Wieliczki. Syn Antoniego i Franciszki Grotyńskiej. We wrześniu 1939r.  ppor. służby stałej 20pp w Krakowie.

Na początku 1940r. ściągnięty do Krosna przez kpt. Antoniego Baszniaka  ps. „Dzik". Pod koniec 1940r. przeniesiony przez  inspektora W. Obidowicza do Sanoka, jako zastępca komendanta Obwodu ZWZ Sanok.

Pod koniec 1941r. - w czasie wsypy na Podkarpaciu, podczas próby aresztowania, zostaje ranny w nogę. Udaje mu się zbiec do Bażanówki. Po podleczeniu przebywa w Haczowie, gdzie po donosie konfidenta zostaje aresztowany w lutym 1942r. i osadzony w Sanoku. Uwolniony z więzienia z dwoma współwięźniami w zorganizowanej ucieczce przez komendanta obwodu por. Rudolfa Rybę ps. „Rudek".

Od września 1942r. działa w Okręgu Lwów AK. Od stycznia 1943r. pełni obowiązki inspektora i komendanta Obwodu Rawa Ruska.  W dniu 11 listopada 1943r. awansowany do stopnia por. ze starszeństwem. Ze stanowiska inspektora odwołany w I kwartale 1944r. - pozostawał do dyspozycji Szefa Sztabu Okręgu Lwów.

W lipcu 1944r. d-ca 10 kompanii 40pp AK.  

W akcji Burza  d-ca BCH w Sokolnikach, dowodził kompanią oddziałów leśnych 19pp. W lipcu 1944r. awansowany na stopień kapitana.

W styczniu 1945r.  przebywa w Sanoku.  Na początku listopada 1944r. aresztowany w Borku w Klasztorze O.O. Dominikanów.

Wywieziony do łagrów w Stalinogorsku.

Po powrocie wstąpił do marynarki handlowej.

Ostatnie lata przed śmiercią mieszkał w rodzinnym Grajowie na gospodarstwie rolnym u rodziny.

Zmarł na wylew krwi do mózgu 22 lipca 1986r. w szpitalu wojskowym w Krakowie. Pochowany na cmentarzu w Wieliczce.

Opracował:

Stanisław Dziedzic

Literatura:

Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956, Tom 1, A. Zagórski s. 45, Wyd. TSH, Kraków 1997